پارس دیلی نیوز:در تاریخ 14 قرن اخیر سرزمین ما که با یورش تازیان آغاز می شود و با یورشهای مغولان و ترکان ادامه می یابد ایرانیان میهن پرست کم نبوده اند امامتاسفانه کسانی کم بوده اند که دستاوردهای ماندگار داشته اند. حتیابرقهرمانانی مانند بابک و مازیار و جلال الدین خوارزمشاه با همه ایستادگیخود در برابر بیگانگان و شمشیر زدن در راه میهن متاسفانه به هیچ دستاوردینرسیدند. تنها کسانی که در این چهارده قرن به دستاوردهای ماندگار رسیدندنخست فردوسی بزرگ و یعقوب لیث بودند که در راه نگهداری از زبان پارسیکوشیدند و پس از این دو به نادرشاه افشار و رضا شاه پهلوی می رسیم کهبزرگترین و ماندگارترین دستاوردشان نگهداری از این آب و خاک بود هرچند کهبخش مهمی از این دستاورد نادرشاه بزرگ با بی لیاقتی قاجارها تقدیم روس هاشد اما بازهم اگر آن را با اواخر حکومت صفویه مقایسه کنیم به ارزش کار اینمرد پی می بریم.یکی از نقاط تاریک تاریخ معاصر ایران از فتح تهران به دست ستارخان وباقرخان و دلاوران آذرآبادگان تا به قدرت رسیدن رضا شاه است. در بررسیتاریخ و به ویژه تاریخ معاصر خیلی کم به این دوره پرداخته می شود و دلایلشهنوز برای من مشخص نیست که دوره ای که به این میزان اهمیت بالایی داشته چراکمتر مورد توجه قرار گرفته است.با پیروزی مشروطه خواهان که البته حمایت و همکاری بخشی از آخوندها را نیزهمراه داشت روشنفکران و افرادی که تا حدی اندیشه مدرن تری داشتند گمانکردند که به آرزوها و آرمانهای خود رسیدند اما متاسفانه این اتفاق نیفتاد.تقریبا همزمان با انقلاب مشروطه قراردادی میان دو استعمارگر پیر یعنی روسیهو انگلیس بسته شد که ایران را به دو منطقه نفوذ میان خود تقسیم کردند و هرکدام به ویژه در مناطق مرزی مزدوران خود را تقویت می کردند تا بخش هایی ازخاک ایران را جدا کنند. این ماجرا تا جایی پیش رفت که حتی شمار اندکمامورانی که از سوی دولت مرکزی به برخی مناطق فرستاده می شدند دستگیر و حتیگاهی کشته می شدند و نمایندگان مجلس نیز با نفوذ و تایید روس ها و انگلیسها انتخاب می شدند و وضعیت سیاسی ایران نیز هیچگاه به یک ثبات حداقلی همنرسید به طوری که از امضای فرمان مشروطیت تا کودتای سوم اسفند یعنی دورانحدودا پانزده ساله 28 دولت در ایران روی کار آمدند یعنی یک هرج و مرج واقعیو محمد تقی بهار در تاریخ احزاب سیاسی خود کاملا به این نکته اشاره میکند. این دولت ها متاسفانه حتی به پایه ای ترین خواست های بنیانگزاران فکریمشروطه هم اندکی نزدیک نشدند. در مسئله حکومت مرکزی که یک حکومت مرکزینیرومند لازمه یک کشور مدرن بود وضعیت ایران پس از مشروطه بهتر از پیش نشدکه هیچ بدتر هم شد و در هر گوشه گروهی با حمایت روس ها و انگلیسی ها برایجدا کردن بخشی از ایران می کوشیدند و از آن سو نه عدالتخانه تاسیس شده بود ونه یک نظام آموزشی بدون آخوند که علوم مدرن را به فرزندان این آب و خاکبیاموزد به وجود آمد. مشکلات حقوقی مردم هنوز در مساجد و به دست آخوندها حلمی شد و مکتبخانه های آخوندی به جای مدارس کار می کردند.این چند خط شرایط پیش از به قدرت رسیدن رضا خان میرپنج بود که برخی آن رابه عنوان یک دموکراسی معرفی می کنند که رضا شاه آن را نابود کرد.درباره به قدرت رسیدن رضا شاه نقطه نظرات متعددی وجود دارد. برخی به قدرترسیدن و به پادشاهی رسیدن او را کاملا برنامه انگلیسی ها می دانند. لورنوزیر مختار انگلیس در آن زمان کاملا این موضوع را رد می کند و تحقیقات دکترکاتوزیان نیز این را تایید می کند اما مستندات دیگری نیز وجود داردکه حاکی از نقش انگلیسی ها در این ماجراست.در این موضوع نیز مانند بسیاریاز موضوعات تاریخی به ویژه در تاریخ معاصر اختلافاتی وجود دارد و ایرادی همندارد و در همه دنیا چنین اختلافاتی درباره برخی وقایه تاریخی وجود دارد. البته دیدگاه خود من اینگونه است که انگلیسی ها از رضا شاه برای به قدرترسیدن حمایت کردند اما هدفشان این کارهای رضا شاه برای ایران نبود بلکهتنها می خواستند که بیشتر جلوی نفوذ روس ها را بگیرند و حتی هیچگاه نمیخواستند که رضا شاه احمد شاه قاجار را خلع ید کند.در هر حال به قدرت رسیدن رضا شاه برابر بود با استارت مدرن شدن کشور ایران. یک نظام آموزشی بدون آخوند و یک دستگاه قضایی بدون آخوند و اساسا کوتاهکردن دست آخوند از قدرت سیاسی که آرزوی بنیانگزاران فکری مشروطه به ویژهمیرزا فتحعلی آخوندزاده نیز بود و رضا شاه در تاریخ معاصر ایران تنها شخصیتسیاسی است که پس از به قدرت رسیدن حتی ذره ای به آخوندها میدان نداد و بههمین دلیل نیز تنفری که دستگاه آخوندیسم شیعه در هر شکل و با هر لباسی ازرضا شاه دارد بیش از هر شخصیت دیگر است (البته او پیش از به قدرت رسیدن باآخوندها نشست و برخاست داشت تا حمایت آنان را جلب کند و در نوشته ای که بهبی اخلاقی سیاسی سیاسیون ایرانی پرداختم به این موضوع نیز اشاره کردم).رضا شاه کسی بود که بستری فراهم کرد تا بسیاری از پایه های مدرنیته درایران گذاشته شود. زمانیکه دکتر حسابی نزد او رفت و برای تاسیس دانشگاه ازاو بودجه خواست در شرایطی که خزانه ملی کاملا خالی بود به هر شکل بودجهمورد نیاز را به دست دکتر حسابی داد یا زمانیکه نخستین گروه دانشجویانیایرانی که شیخ مهدی بازرگان (!) و شیخ یدالله سحابی (!) نیز در میان آنانبودند برای تحصیل به فرانسه فرستاد مشکلات اقتصادی فشار زیادی به کشور واردمی کرد (در سفرنامه مازندران اشاراتی به این مشکلات شده است) یا تاسیسبانک و همینطور گرفتن امتیاز چاپ اسکناس از انگلیسی ها و یا در زمینه هایاجتماعی تحصیل دختران و تلاش برای رساندن زنان ایرانی به بخشی از حقوقشانکه اوج آن در ممنوع کردن چادر و روبند بود.با همه این نقاط درخشان در کارنامه این ابرمرد به مانند هر شخصیتی نقاطسیاهی نیز وجود دارد. رضا شاه بزرگ هیچگاه ادعای دموکرات بودن نداشت و بدونتعارف یک دیکتاتور بود و در این دیکتاتوری او در کنار سرکوب درست آخوندهاروشنفکران و میهن پرستانی نیز سرکوب شدند که می توان به علی دشتی - ملکالشعرای بهار - عارف قزوینی و میرزاده عشقی و چند تن دیگر اشاره کرد که رضاشاه آنها را سرکوب کرد. روشنفکرانی که برخی از آنها انسانهای بسیار میهنپرستی بودند و همینطور رضا شاه با برخی از سیاسیونی که به او بسیار کمککرده بودند پس از مدتی دچار اختلاف شد و آنها را حتی برخی از آنان را بهزندان انداخت که می توان به محمدعلی فروغی - تیمور تاش - داور و حتی یاردیرینش در مبارزه با جدایی طلبان یعنی تیمسار زاهدی اشاره کرد. در هر حال مهم نیست که از این مرد خوشمان بیاید یا نه و چه لقبی به اوبدهیم. او را قولدور و مزدور و پالانی بنامیم یا کبیر و فقید و بزرگ. مهماین است که بخشی از ساده ترین مسائل زندگی مان را مدیون این بزرگ مردهستیم. حتی لباسی را که تنمان می کنیم و شناسنامه ای را که در دست داریم اوبه درستی به زور به ما داده تا به مانند هر انسان مدرنی حداقل هویت داشتهباشیم.در پایان لینک دو سفرنامه رضا شاه و همینطور چند مقاله و فایل صوتی و گفتگو درباره او قرار می دهم.
سفرنامه خوزستانسفرنامه مازندرانبررسی اتهام وابستگی به انگلیس و دموکرات نبودن رضا شاه - زنده یاد رضا فاضلیکارنامه 16 سال سلطنت رضا شاه و عکس العمل توده ایها - زنده یاد رضا فاضلیآرزوهای رضا شاه و اندیشه راست دموکرات - الاهه بقراطرضا شاه قهرمان انقلاب مشروطه است - دکتر ماشاالله آجودانیحکومت رضا شاه و دست انگلیسی ها - دکتر علی میرفطروسپیروز باشید. پاینده ایران و ایرانی. به امید ایرانی آباد و آزاد و به امید آگاهی ایرانیکاوه از ایران19 اسفند
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر